کد مطلب:21014 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

آيا دروغ درمواقع بخصوص مي شود گفت؟ لطفاً كامل راهنمايي فرمائيد.

درخصوص سؤال شما بايد گفت كه هرچنددروغ ذاتاً كار فوق العاده بدي است وبسياري از مشكلات وبدبختيهاي اجتماعي براثر همين دروغ است، ودر بيانات بعضي از معصومينعليهم السلام دروغ به عنوان كليد براي ساير گناهان، شمرده شده است اما درعين حال دربعضي موارد كه اگر انسان راست بگويد فتنه و فساد بزرگي به وجود مي آيد، راست گفتن جائز نمي باشد مثل اينكه ضرر مالي يا جاني يا عرضي(آبرو) متوجه خودش يا ديگري از افراد مسلمين شود كه لازم به قسم دروغ هم باشد مانعي ندارد، حتي دربعضي جاها كه ضررشديد وفاحش مي شود، دروغ گفتن واجب مي شود ودرجاي ديگري كه دروغ جايز شمرده شده درمورد ذات البين است مثلاً بين دو نفر كه مخاصمه ايجاد شده ويكي پشت سرديگري صحبت كرده نبايد حرفهاي او را به ديگري گفت اگرضرر مهمي را درپي دارد، درهرحال بايد به دو موضوع جداً، توجه داشت :

1- جواز دروغ جنبة كاملاً استثنائي دارد وجز درشرايط خاص ومحدود جايز نيست ونبايد عده اي آنرا دستاويز وبهانة خود قراردهند . تا بدون جهت ويا براي بدست آوردن منافع شخصي دروغ بگويند.

2- اسلام به قدري به موضوع دروغ اهميت داده كه حتي درموارد ضرورت دستور به توريه مي دهد، يعني تا زماني كه مي توان توريه كرد نبايد دروغ گفت ـ ومنظور از توريه هم آنست كه درمواقع ضرروي به جاي دروغ گفتن جمله اي گفته شودكه شنونده به گمان خو ازآن مطلبي استفاده كند درحالي كه منظور گوينده، چيز ديگري بوده است ـ اين نكته هم نبايد فراموش شود كه درمواردي كه وظيفه انسان توريه يا دروغ مصلحت آميز باشد اگر راست بگويد گناه كرده وهر فسادي به وجود بيايد مسئول خواهد بود.1







(1) بااستفاده از كتاب گناهان كبيره،شهيد آيت ا...دستغيبرحمه ا...عليه،ج1،ص290به بعد

وكتاب فلسفه اسراراحكام،محمدوحيدي ج2،ص418و419